Otobiyografik Sinan yazmaları, Mimar Sinan’ın hayatına ilişkin bazı bilgiler içermesinin yanında, onun başmimarlığında inşa edilmiş yapılar listesine de yer vermesi bakımından önemlidir. Tezkiretü’l-bünyân, Tezkiretü’l-ebniye ve Tuhfetü’l-mi‘mârîn, Aptullah Kuran’a göre tamamı 477’yi bulan bu yapılar listesinin ana kaynaklarını oluşturur.1 Yazar, yaptığı araştırmada, türlerine göre on iki bölümde listelenen Tezkiretü’l-bünyân’da 344; on üç bölümden oluşan Tezkiretü’l-ebniye’de 378; on beş bölümden oluşan Tuhfetü’l-mi‘mârîn’de ise 423 yapının listelendiğini belirlemiştir. Bu yapılardan 312’sinin her üç tezkerede, 43’ünün ikisinde, 122’sinin ise sadece birinde yer alması, bu kaynakların öncelik sıralaması ve birbirleriyle ilişkilerinin yorumlanması bağlamında araştırmacıları epey meşgul etmiş görünüyor. İçerisinde Sinan öncesine ait olduğunu bildiğimiz yapılar yanında, bu dönemde yenilenmiş olanların da bulunduğu tüm yapılardan 332’sinin İstanbul ve yakın çevresinde yer alması da çarpıcı istatistiklerden bir başkasıdır.
İstanbul suriçiyle birlikte, bugün artık her biri onun birer ilçesine dönüşmüş XVI. yüzyıl İstanbul’unun çevresel yerleşmelerinde inşa edilen Sinan dönemi yapılarını bir araya getirmeyi hedefleyen aşağıdaki liste, Aptullah Kuran’ın Mimar Sinan kitabının sonunda yer verdiği toplu liste temel alınarak oluşturulmuştur. Otobiyografik Sinan yazmalarında yer alan yapıları, kendi içlerinde tutarlı bir mantıksal çerçevede sistematik biçimde gruplayan bu kaynak dışında, başka çalışmalar da vardır. Örneğin, Gülru Necipoğlu’nun Sinan Çağı: Osmanlı İmparatorluğu’nda Mimarî Kültür başlıklı kitabının ekinde, Tuhfetü’l-mi‘mârîn ve Tezkiretü’l-ebniye’de bahsi geçen Sinan camileri ile müştemilatlarının banileriyle birlikte kronolojik bir listesi de verilmiştir.2 Yine Gülru Necipoğlu’nun editörlüğünde; Howard Crane ve Esra Akın’ın hazırladığı Sinan’s Autobiographies: Five Sixteenth-Century Texts kitabı, Kuran’ın listesiyle karşılaştırmalı olarak hazırlanmış bir başka toplu listeyi içermektedir.3 Daha çok Sinan dönemi yapılarının görsel bir kataloğu olarak hazırlanan Metin Sözen’in Sinan: Architect of Ages kitabının sonuna, yazmalardaki yapı türü sınıflandırmasına sadık kalınarak, sadece yapı isimlerinden oluşan bir toplu liste yerleştirilmiştir.4
Bu çalışma için referans alınan Kuran’ın kitabında yer verdiği listeler, tezkerelerde kayıtlı Sinan yapılarının illere ve adlara göre dağılımı yanında, yerleri saptanamayan, yok olan, yenilenen, harabe hâlinde bulunan Sinan yapılarını da ortaya koymaktadırlar. Ayrıca yapıların fotoğraflarıyla birlikte banisi, tamamlandığı yıl gibi temel bilgiler yanında, küçük açıklamaların yer verildiği bir katalog bölümü de bu listeye eklenmiştir. Aşağıdaki listede işe yararlılığı dikkate alınarak, İstanbul ve yakın çevresinde yer alan Sinan dönemi yapıları mevcut durumlarıyla birlikte verilmiştir. Buna ilişkin bilgileri içermesi nedeniyle Kuran’ın çalışması dikkate alınmış; liste, Necipoğlu, Crane ve Akın’ın çalışmalarıyla bir karşılaştırma yöntemi benimsenerek yeniden oluşturulmuştur. Bu bağlamda, Necipoğlu’nun Sinan’ın mimarbaşılığı öncesi (1539) inşa edildiğini belirttiği Sultan Selim (I) Camii, Güzelce Kasım Paşa Camii ve Medresesi ile Emir Buharî Camii ve Hamamı, listeden çıkartılmadan ve sıra numarası verilmeden liste içerisinde vurgulanmıştır. Böylece hem yazmalarda yer alan listelere sadık kalınmış, hem de yanlışlara dikkat çekilmiştir.
Bu çerçevede, Kuran ile Crane ve Akın’ın varlıklarını şüpheli olarak yorumladıkları, yanlışlıkla bu listeye yerleştirilmiş olabileceğini düşündükleri Eyüp’te Sokullu Mehmet Paşa Evladı ile Siyavuş Paşa Evladı türbeleri yine liste içerisinde vurgulanarak gösterilmiştir. Crane ve Akın’a göre listede farklı yerlerde kayıtlı Cebeciköy, Güzelce (Gözlüce) Kemeri (Sıra no: 210) ile Kemerburgaz, Müderris Köyü Kemeri’nin (Kovuk Kemer) aynı yapı olabileceği yorumuna dayanarak, Kuran’ın hakkında bilgi vermediği Kovuk Kemer, tekrara düşmemek için listede vurgu yapılarak gösterilmiştir. Yine Crane ve Akın’ın, Kuran’ın Haseki Bostan Hamamı olarak kaydettiği yapıyı, Haseki Sultan Hamamı biçiminde vermeleri dikkate alınarak, liste içerisinde bu yapı her iki kaynağa da referans gönderecek biçimde Haseki Bostan (Sultan) Hamamı olarak kaydedilmiştir. Öte yandan araştırmacıların, Kuran’ın aksine, bu yapının Ayasofya, Haseki Hürrem Sultan (Ayasofya) Hamamı’yla (Sıra no: 14) aynı yapı olabileceği yorumu dikkate alınarak, diğer yapıya numara verilmeden vurgu yapılmıştır. Kuran’ın listesinde bulunmadığı belirtilen Çemberlitaş, Valide (Nurbanu) Sultan Çifte Hamamı (Sıra no: 43); Yenikapı, Valide (Nurbanu) Sultan Çifte Hamamı (Sıra no: 182) ve Topkapı Sarayı (Saray-ı Cedid-i Hakani) Mahzeni (Sıra no: 158) de listeye dâhil edilmiştir. Son olarak, Kuran’ın, yazmalarda aynı yerde ikinci bir saray yapıldığı bilgisine dayanarak, aynı isimle ikişer kez listesine aldığı Üsküdar, Siyavuş Paşa (Sıra no: 320-321) ve Eyüp, Semiz Ali Paşa sarayları (Sıra no: 231-232) da kaynak listeye sadık kalmak amacıyla olduğu gibi bırakılmıştır.
|
|
Bulunduğu Yer (Semt/İlçe) |
İsmi |
Mevcut Durumu
|
|||||
|
Özgün |
Özgün durumunu yitirmiş |
Yok olmuş |
Harabe |
Yeri bilinmiyor |
||||
|
Suriçi
|
||||||||
|
1 |
Ahırkapı |
Kapıağası (Mahmut Ağa) Camii |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
Ahırkapı |
Kapıağası (Mahmut Ağa) Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
Ahırkapı |
Kapıağası (Mahmut Ağa) Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
4 |
Aksaray |
Osman Şah Validesi Camii |
|
|
|
|
|
|
|
5 |
Aksaray |
Osman Şah Validesi Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
6 |
Alemdar |
Kapıağası Cafer Ağa Soğukkuyu Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
7 |
Altımermer |
Nişancı Mehmet Bey Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
8 |
Atmeydanı |
Atmeydanı Sarayı (onarım) |
|
|
|
|
|
|
|
9 |
Atmeydanı |
Güzel Ahmet Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
10 |
Atmeydanı |
Makbul İbrahim Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
11 |
Atmeydanı |
Semiz Ali Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
12 |
Atmeydanı |
Sinan Paşa (Kapudan) Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
13 |
Ayakapı |
Valide Sultan (Ayakapı) Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
14 |
Ayasofya |
Haseki Hürrem Sultan (Ayasofya) Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
15 |
Ayasofya |
Hersek Bodrumu Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
16 |
Ayasofya |
Sokullu Mehmet Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
17 |
Ayasofya |
Sultan II. Selim Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
18 |
Ayasofya |
Şehzadeler Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
19 |
Ayasofya |
Valide Sultan Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
20 |
Bâbıâli |
Sofu Mehmet Paşa Darülhadisi |
|
|
|
|
|
|
|
21 |
Bahçekapı |
Haseki Hürrem Sultan (Yahudiler) Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
22 |
Balat |
Ferruh Kethüda (Balat) Camii |
|
|
|
|
|
|
|
23 |
Beyazıt |
Damad Ferhat Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
24 |
Beyazıt |
Saray-ı Atik (onarım) |
|
|
|
|
|
|
|
25 |
Beyazıt |
Sultan II. Beyazıt Camii (onarım) |
|
|
|
|
|
|
|
26 |
Bitpazarı |
Rüstem Paşa Kervansarayı (Cebeci Hanı) |
|
|
|
|
|
|
|
27 |
Bitpazarı |
Semiz Ali Paşa Kervansarayı (Hanı) |
|
|
|
|
|
|
|
28 |
Cağaloğlu |
Rüstem Paşa Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
29 |
Cibali |
Rüstem Paşa Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
30 |
Cibali |
Süleyman Çelebi (Üsküplü) Camii |
|
|
|
|
|
|
|
31 |
Çakmakçılar |
Kemhacılar Kârhanesi Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
32 |
Çakmakçılar |
Kuyumcular Kârhanesi Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
33 |
Çapa |
Abdurrahman Çelebi Camii |
|
|
|
|
|
|
|
34 |
Çapa |
Abdurrahman Çelebi Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
35 |
Çapa |
Ahmet Ağa Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
36 |
Çapa |
Ebussuud Efendi (Macuncu) Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
37 |
Çarşamba |
Hüseyin Çelebi Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
38 |
Çarşamba |
Mehmet Ağa Camii |
|
|
|
|
|
|
|
39 |
Çarşamba |
Mehmet Ağa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
40 |
Çarşamba |
Şerifezade Efendi Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
41 |
Çarşamba |
Şerifezade Efendi Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
42 |
Çatalçeşme |
Mehmet Ağa Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
43 |
Çemberlitaş |
Valide (Nurbanu) Sultan Çifte Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
44 |
Davutpaşa |
Çivizade Kızı Mescidi (Çavuş Camii) |
|
|
|
|
|
|
|
45 |
Draman |
Yunus Bey Camii |
|
|
|
|
|
|
|
46 |
Draman |
Yunus Bey Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
47 |
Edirnekapı |
Mihrimah Sultan (Edirnekapı) Camii |
|
|
|
|
|
|
|
48 |
Edirnekapı |
Mihrimah Sultan Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
49 |
Edirnekapı |
Mihrimah Sultan (Edirnekapı) Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
50 |
Edirnekapı |
Güzel Ahmet Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
51 |
Fatih |
Baba Çelebi Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
52 |
Fatih |
Bina Emini Sinan Ağa Camii |
|
|
|
|
|
|
|
53 |
Fatih |
Hacegizade (Mevlana) Camii / Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
54 |
Fatih |
Hacegizade Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
55 |
Fatih |
Kadızade Efendi (Çırçır) Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
56 |
Fatih |
Kadızade Efendi (Çırçır) Darülkurrası |
|
|
|
|
|
|
|
57 |
Fatih |
Kirmastî Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
58 |
Fatih |
Perviz Efendi Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
59 |
Fatih |
Tutî Kadı Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
60 |
Fatih |
Sadi Efendi Darülkurrası |
|
|
|
|
|
|
|
61 |
Fener |
Abdi Subaşı Mescidi (Kuburbeli Camii) |
|
|
|
|
|
|
|
62 |
Fener |
Yayabaşı Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
63 |
Fener |
Kaptan Ali Paşa (Fener İskelesi) Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
|
Halıcılar |
Sultan Selim I (Halıcılar Köşkü) Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
64 |
Haseki |
Haseki Hürrem Sultan Camii |
|
|
|
|
|
|
|
65 |
Haseki |
Haseki Hürrem Sultan Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
66 |
Haseki |
Haseki Hürrem Sultan Mektebi |
|
|
|
|
|
|
|
67 |
Haseki |
Haseki Hürrem Sultan Darüşşifası |
|
|
|
|
|
|
|
|
Haseki |
Haseki Bostan (Sultan) Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
68 |
Hocapaşa |
Sofu Mehmet Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
69 |
İsakapısı |
Hadım İbrahim Paşa (Manastır) Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
70 |
İsakapısı |
Hadım İbrahim Paşa Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
71 |
Kadırga |
Rüstem Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
72 |
Kadırga |
Sokullu Mehmet Paşa Camii |
|
|
|
|
|
|
|
73 |
Kadırga |
Sokullu Mehmet Paşa Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
74 |
Kadırga |
Sokullu Mehmet Paşa Tekkesi |
|
|
|
|
|
|
|
75 |
Kadırga |
Sokullu Mehmet Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
76 |
Karagümrük |
Hürrem Çavuş Camii |
|
|
|
|
|
|
|
77 |
Karagümrük |
Nişancı Mehmet Paşa Camii |
|
|
|
|
|
|
|
78 |
Karagümrük |
Nişancı Mehmet Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
79 |
Karagümrük |
Emir Ali Çelebi Mescidi (Derviş Ali Camii) |
|
|
|
|
|
|
|
80 |
Karagümrük |
Üçbaş (Nurettin Hamza) Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
81 |
Karagümrük |
Üçbaş (Nurettin Hamza) Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
82 |
Karagümrük |
Malul Emir Efendi Medresesi (İncirli Med.) |
|
|
|
|
|
|
|
83 |
Karagümrük |
Sekban Ali Bey Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
84 |
Karagümrük |
Ümm-i Veled Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
85 |
Karagümrük |
Barbaros Hayrettin Paşa Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
86 |
Kasımpaşa |
Şah Huban Hatun Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
87 |
Kemeraltı |
Hayrettin Paşa Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
88 |
Kocamustafapaşa |
Hüsrev Çelebi (Ramazan Efendi) Camii |
|
|
|
|
|
|
|
89 |
Kocamustafapaşa |
Arakıyeci Ahmet Çelebi Mescidi (Meşeli) |
|
|
|
|
|
|
|
90 |
Kocamustafapaşa |
Duhanizade Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
91 |
Kocamustafapaşa |
Hacı Hamza Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
92 |
Kumkapı |
Kürkçübaşı (Kumkapı) Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
93 |
Kumkapı |
Muhsine Hatun Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
94 |
Kumkapı |
Şeyh Ferhat Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
95 |
Küçükkaraman |
Hâkim Çelebi Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
96 |
Küçükpazar |
Emin Sinan Efendi Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
97 |
Laleli |
Mehmet Çelebi Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
98 |
Mercan |
İbrahim Paşa Kervansarayı |
|
|
|
|
|
|
|
99 |
Samatya |
Hamamî Hatun Camii |
|
|
|
|
|
|
|
100 |
Samatya |
Bayram Çelebi (Yokuşbaşı) Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
101 |
Samatya |
Ruznameci Abdi Çelebi Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
102 |
Samatya |
Kapıağası (Yakup Ağa) Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
103 |
Sarıgüzel |
Hacı İlyas Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
104 |
Sarıgüzel |
Hacı İvaz (Ayvazkasap) Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
105 |
Sarıgüzel |
Hacı Nasuh Mescidi (Aynalı Çeşme Camii) |
|
|
|
|
|
|
|
106 |
Sarıgüzel |
Sarı Gürz Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
107 |
Silivrikapı |
Hadım İbrahim Paşa Camii |
|
|
|
|
|
|
|
108 |
Silivrikapı |
Hadım İbrahim Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
109 |
Silivrikapı |
Hadım İbrahim Paşa Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
110 |
Silivrikapı |
Çavuş Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
111 |
Silivrikapı |
Yenikapı Sarayı (onarım) |
|
|
|
|
|
|
|
|
Sultanselim |
Sultan Selim (I) Camii |
|
|
|
|
|
|
|
|
Sultanselim |
Sultan Selim (I) Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
112 |
Sultanselim |
Haseki Hafsa Sultan Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
|
Sultanselim |
Sultan Selim (I) Mektebi |
|
|
|
|
|
|
|
|
Sultanselim |
Sultan Selim (I) İmareti |
|
|
|
|
|
|
|
|
Sultanselim |
Sultan Selim (I) Kervansarayı |
|
|
|
|
|
|
|
|
Sultanselim |
Sultan Selim (I) Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
113 |
Sultanselim |
Bezzazistan Kethüdası Hüseyin Çelebi Mes. |
|
|
|
|
|
|
|
114 |
Sultanselim |
Bezzazistan Kethüdası Hüseyin Çelebi Med. |
|
|
|
|
|
|
|
115 |
Sultanselim |
Kariye Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
116 |
Süleymaniye |
Sultan Süleyman (Süleymaniye) Camii |
|
|
|
|
|
|
|
117 |
Süleymaniye |
Sultan Süleyman Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
118 |
Süleymaniye |
Haseki Hürrem Sultan Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
119 |
Süleymaniye |
Sultan Süleyman (Süleymaniye) Med. (evvel) |
|
|
|
|
|
|
|
120 |
Süleymaniye |
Sultan Süleyman (Süleymaniye) Med. (sani) |
|
|
|
|
|
|
|
121 |
Süleymaniye |
Sultan Süleyman (Süleymaniye) Med. (salis) |
|
|
|
|
|
|
|
122 |
Süleymaniye |
Sultan Süleyman (Süleymaniye) Med. (rabi) |
|
|
|
|
|
|
|
123 |
Süleymaniye |
Sultan Süleyman Darüttıbbı |
|
|
|
|
|
|
|
124 |
Süleymaniye |
Sultan Süleyman (Ebussuud Efendi) Darülhadisi |
|
|
|
|
|
|
|
125 |
Süleymaniye |
Sultan Süleyman (Süleymaniye) Darülkurrası |
|
|
|
|
|
|
|
126 |
Süleymaniye |
Sultan Süleyman Mektebi |
|
|
|
|
|
|
|
127 |
Süleymaniye |
Sultan Süleyman Darüşşifası |
|
|
|
|
|
|
|
128 |
Süleymaniye |
Sultan Süleyman (Süleymaniye) İmareti |
|
|
|
|
|
|
|
129 |
Süleymaniye |
Sultan Süleyman (Süleymaniye) Kervansarayı |
|
|
|
|
|
|
|
130 |
Süleymaniye |
Sultan Süleyman (Dökmeciler) Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
131 |
Süleymaniye |
Süleyman Subaşı Mescidi (Kirazlı Mescid) |
|
|
|
|
|
|
|
132 |
Süleymaniye |
Süleyman Subaşı Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
133 |
Süleymaniye |
Siyavuş Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
134 |
Şehzadebaşı |
Şehzade Mehmet Camii |
|
|
|
|
|
|
|
135 |
Şehzadebaşı |
Şehzade Mehmet Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
136 |
Şehzadebaşı |
Şehzade Mehmet Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
137 |
Şehzadebaşı |
Şehzade Mehmet Mektebi |
|
|
|
|
|
|
|
138 |
Şehzadebaşı |
Şehzade Mehmet İmareti (Darüzziyafe) |
|
|
|
|
|
|
|
139 |
Şehzadebaşı |
Şehzade Mehmet Kervansarayı |
|
|
|
|
|
|
|
140 |
Şehzadebaşı |
Rüstem Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
141 |
Şehzadebaşı |
Duhterzade-i Rüstem Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
142 |
Şehremini |
Odabaşı Behruz Ağa Camii |
|
|
|
|
|
|
|
143 |
Şehremini |
Odabaşı Behruz Ağa Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
144 |
Tahtakale |
Rüstem Paşa Camii |
|
|
|
|
|
|
|
145 |
Topkapı |
Kara Ahmet Paşa Camii |
|
|
|
|
|
|
|
146 |
Topkapı |
Kara Ahmet Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
147 |
Topkapı |
Kara Ahmet Paşa Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
148 |
Topkapı |
Çivizade Efendi Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
149 |
Topkapı Sarayı |
Saray-ı Cedid (onarım) |
|
|
|
|
|
|
|
150 |
Topkapı Sarayı |
Sultan Beyazıt Köşkü |
|
|
|
|
|
|
|
151 |
Topkapı Sarayı |
Sultan Murat Köşkü |
|
|
|
|
|
|
|
152 |
Topkapı Sarayı |
Mutfaklar |
|
|
|
|
|
|
|
153 |
Topkapı Sarayı |
Hatab Ambarı |
|
|
|
|
|
|
|
154 |
Topkapı Sarayı |
Cebehane Ambarı |
|
|
|
|
|
|
|
155 |
Topkapı Sarayı |
Hünkâr Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
156 |
Topkapı Sarayı |
Valide Sultan Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
157 |
Topkapı Sarayı |
Enderun Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
158 |
Topkapı Sarayı |
Topkapı Sarayı (Saray-ı Cedid-i Hakanî) Mahzeni |
|
|
|
|
|
|
|
159 |
Unkapanı |
Süleyman Subaşı (Unkapanı) Camii |
|
|
|
|
|
|
|
160 |
Unkapanı |
Tüfenkhane Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
161 |
Unkapanı |
Un Ambarı |
|
|
|
|
|
|
|
162 |
Uzunçarşı |
Pertev Paşa Kervansarayı |
|
|
|
|
|
|
|
163 |
Vefa |
Hüsrev Kethüda Darülkurrası |
|
|
|
|
|
|
|
164 |
Vefa |
Pertev Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
165 |
Yemiş İskelesi |
Ahî Çelebi Camii |
|
|
|
|
|
|
|
166 |
Yedikule |
Hacı Evhat Camii |
|
|
|
|
|
|
|
167 |
Yenibahçe |
Bâlî Paşa Camii |
|
|
|
|
|
|
|
168 |
Yenibahçe |
Bâlî Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
169 |
Yenibahçe |
Mesih Mehmet Paşa Camii |
|
|
|
|
|
|
|
170 |
Yenibahçe |
Mesih Mehmet Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
171 |
Yenibahçe |
Sultan Beyazıt Kızı Camii |
|
|
|
|
|
|
|
172 |
Yenibahçe |
Mimarbaşı Sinan Ağa (Mimar Sinan) Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
173 |
Yenibahçe |
Mustafa Çelebi Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
174 |
Yenibahçe |
Rüstem Paşa Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
175 |
Yenibahçe |
Simkeşbaşı İskender Ağa Mescidi (Simkeş Camii) |
|
|
|
|
|
|
|
176 |
Yenibahçe |
Sinan Paşa Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
177 |
Yenibahçe |
Hüsrev Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
178 |
Yenibahçe |
Şah Huban Hatun Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
179 |
Yenibahçe |
Mahmut Ağa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
180 |
Yenibahçe |
Koca Mustafa Paşa (Eski Ali Paşa) Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
181 |
Yenibahçe |
Lutfi Paşa Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
182 |
Yenikapı |
Valide (Nurbanu) Sultan Hamamı |
? |
? |
? |
? |
? |
|
|
183 |
Zeyrek |
Hacı Hasan Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
184 |
Zeyrek |
Hamit Efendi Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
185 |
Zeyrek |
Hamit Efendi (Fil Yokuşu) Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
186 |
Zeyrek |
Barbaros Hayrettin Paşa Hamamı (Çinili Hamam) |
|
|
|
|
|
|
|
187 |
Zeyrek |
Haydarpaşa Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
188 |
Zincirlikuyu |
Semiz Ali Paşa Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
189 |
(?) |
Kaysunîzade Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
190 |
(?) |
Ağazade Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
191 |
(?) |
Hüsrev Kethüda Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
192 |
(?) |
İbrahim Paşa Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
193 |
(?) |
Şahkulu Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
194 |
(?) |
Sofu Mehmet Paşa Darülkurrası |
|
|
|
|
|
|
|
195 |
(?) |
Koca Mehmet Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
196 |
(?) |
Koca Sinan Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
Surdışı
|
|
|||||||
|
197 |
Azapkapı |
Sokullu Mehmet Paşa (Azapkapı) Camii |
|
|
|
|
|
|
|
198 |
Azapkapı |
Sokullu Mehmet Paşa (Yeşildirek) Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
199 |
Beşiktaş |
Sinan Paşa (Beşiktaş) Camii |
|
|
|
|
|
|
|
200 |
Beşiktaş |
Sinan Paşa Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
201 |
Beşiktaş |
Sinan Paşa (Beşiktaş) Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
202 |
Beşiktaş |
Barbaros Hayrettin Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
203 |
Beşiktaş |
Yahya Efendi Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
204 |
Beşiktaş |
Yahya Efendi Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
205 |
Beykoz |
Odabaşı Behruz Ağa (Beykoz) Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
206 |
Beykoz-Akbaba |
Kethüda Canfeda Kadın Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
207 |
Büyük Çekmece |
Sokullu Mehmet Paşa (Sokullu) Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
208 |
Büyük Çekmece |
Sultan Süleyman Kervansarayı |
|
|
|
|
|
|
|
209 |
Büyük Çekmece |
Sultan Süleyman Köprüsü |
|
|
|
|
|
|
|
210 |
Cebeciköy |
Güzelce (Gözlüce) Kemeri |
|
|
|
|
|
|
|
211 |
Cihangir |
Şehzade Cihangir Camii |
|
|
|
|
|
|
|
212 |
Çatalca |
Damad Ferit Paşa Camii |
|
|
|
|
|
|
|
213 |
Çatalca |
Hüsrev Kethüda (Belediye) Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
214 |
Defterdar |
Defterdar Mahmut Çelebi Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
215 |
Eyüp |
Nişancı Mustafa Paşa Camii |
|
|
|
|
|
|
|
216 |
Eyüp |
Nişancı Mustafa Paşa Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
217 |
Eyüp |
Şah Sultan Camii |
|
|
|
|
|
|
|
218 |
Eyüp |
Şah Sultan Tekkesi |
|
|
|
|
|
|
|
219 |
Eyüp |
Arpacıbaşı Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
220 |
Eyüp |
Davud Ağa Mescidi (Sarayağası Camii) |
|
|
|
|
|
|
|
221 |
Eyüp |
Düğmecibaşı Mescidi (Düğmeciler Camii) |
|
|
|
|
|
|
|
222 |
Eyüp |
Süleyman Subaşı Mescidi (Münzevi Camii) |
|
|
|
|
|
|
|
223 |
Eyüp |
Sokullu Mehmet Paşa Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
224 |
Eyüp |
Sokullu Mehmet Paşa Darülkurrası |
|
|
|
|
|
|
|
225 |
Eyüp |
Sokullu Mehmet Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
|
Eyüp |
Sokullu Mehmet Paşa Evladı Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
226 |
Eyüp |
Semiz Ali Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
227 |
Eyüp |
Dukaginzade Mehmet Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
228 |
Eyüp |
Lala Hüseyin Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
229 |
Eyüp |
Pertev Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
230 |
Eyüp |
Siyavuş Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
|
Eyüp |
Siyavuş Paşa Evladı Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
231 |
Eyüp |
Semiz Ali Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
232 |
Eyüp |
Semiz Ali Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
233 |
Eyüp |
Dere (Akarçeşme/Çömlekçiler) Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
234 |
Eyüp |
Türbe Hamamı (Eski Yeni Hamam) |
|
|
|
|
|
|
|
235 |
Eyüp |
Zal Mahmut Paşa Camii |
|
|
|
|
|
|
|
236 |
Eyüp |
Zal Mahmut Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
237 |
Eyüp |
Zal Mahmut Paşa Medresesi (1) (Üst Med.) |
|
|
|
|
|
|
|
238 |
Eyüp |
Zal Mahmut Paşa Medresesi (2) (Alt Med.) |
|
|
|
|
|
|
|
239 |
Fenerbahçe |
Fenerbahçe Sarayı (onarım) |
|
|
|
|
|
|
|
240 |
Fındıklı |
Molla Çelebi (Fındıklı) Camii |
|
|
|
|
|
|
|
241 |
Fındıklı |
Molla Çelebi (Fındıklı) Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
242 |
Fındıklı |
Arap Ahmet Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
243 |
Galata |
Rüstem Paşa Kervansarayı (Kurşunlu Han) |
|
|
|
|
|
|
|
244 |
Galata |
Buğday Ambarı |
|
|
|
|
|
|
|
245 |
Galatasaray |
Galata Sarayı (onarım) |
|
|
|
|
|
|
|
246 |
Galatasaray |
Memi Kethüda Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
247 |
Halıcıoğlu |
Kaysunîzade Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
248 |
Halkalı |
Halkalıpınar Sarayı (onarım) |
|
|
|
|
|
|
|
249 |
Halkalı |
Sokullu Mehmet Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
250 |
Halkalı |
Odabaşı Köprüsü |
|
|
|
|
|
|
|
|
Haramidere |
Kapıağası (Haramideresi) Köprüsü |
|
|
|
|
|
|
|
251 |
Hasköy |
Turşucuzade Hüseyin Çelebi Camii |
|
|
|
|
|
|
|
252 |
Hasköy |
Kiremitçi Ahmet Çelebi (Kırmızı Minare) Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
253 |
Hasköy |
Saraçhane Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
254 |
Hasköy |
Has Bahçe Yalısı Mahzeni |
|
|
|
|
|
|
|
255 |
Kağıthane |
Evvel Bent (Paşa Dere) Kemeri |
|
|
|
|
|
|
|
256 |
Kağıthane |
Havz-ı Kebir (Büyük Havuz) |
|
|
|
|
|
|
|
|
Kasımpaşa |
Güzelce Kasım Paşa Camii |
|
|
|
|
|
|
|
|
Kasımpaşa |
Güzelce Kasım Paşa Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
257 |
Kasımpaşa |
Piyale Paşa (Tersane) Camii |
|
|
|
|
|
|
|
258 |
Kasımpaşa |
Hasan Çelebi Mescidi (Emin Bey Camii) |
|
|
|
|
|
|
|
259 |
Kasımpaşa |
Yahya Kethüda Mescidi (Yahya Kâhya C.) |
|
|
|
|
|
|
|
260 |
Kasımpaşa |
Tersane Zift Mahzeni |
|
|
|
|
|
|
|
261 |
Kandilli |
Kandilli Sarayı (onarım) |
|
|
|
|
|
|
|
262 |
Kanlıca |
Gazi İskender Paşa Camii |
|
|
|
|
|
|
|
263 |
Kanlıca |
Gazi İskender Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
264 |
Kanlıca |
Gazi İskender Paşa Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
265 |
Kanlıca |
Gazi İskender Paşa Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
266 |
Kemerburgaz |
Eğri Kemer |
|
|
|
|
|
|
|
267 |
Kemerburgaz |
Mağlova (Moğolağa) Kemeri |
|
|
|
|
|
|
|
|
Kemerburgaz |
Müderris Köyü Kemeri (Kovuk Kemer) |
|
|
|
|
|
|
|
268 |
Kemerburgaz |
Uzun Kemer |
|
|
|
|
|
|
|
269 |
Küçük Çekmece |
Abdüsselam Çelebi Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
270 |
Merkezefendi |
Merkez Efendi Camii |
|
|
|
|
|
|
|
271 |
Merkezefendi |
Merkez Efendi Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
|
Ortakçılar |
Emir Buharî Camii |
|
|
|
|
|
|
|
|
Ortakçılar |
Emir Buharî Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
272 |
Ortaköy |
Hüsrev Kethüda Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
273 |
Silivri |
Rüstem Paşa Camii |
|
|
|
|
|
|
|
274 |
Silivri |
Sultan Süleyman (Silivri) Köprüsü |
|
|
|
|
|
|
|
275 |
Sütlüce |
Çavuşbaşı Camii |
|
|
|
|
|
|
|
276 |
Şehir dışında |
Güzel Ahmet Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
277 |
Şehir dışında |
İskender Çelebi Bahçesi Köşkü |
|
|
|
|
|
|
|
278 |
Şehir dışında |
İskender Çelebi Bahçesi Sarayı (onarım) |
|
|
|
|
|
|
|
279 |
Şehir dışında |
Pertev Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
280 |
Şehir dışında |
Rüstem Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
281 |
Şehir dışında |
Sokullu Mehmet Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
282 |
Şehir dışında |
Zal Mahmut Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
283 |
Tophane |
Kılıç Ali Paşa Camii |
|
|
|
|
|
|
|
284 |
Tophane |
Kılıç Ali Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
285 |
Tophane |
Kılıç Ali Paşa (Tophane) Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
286 |
Tophane |
Ebülfazl Camii |
|
|
|
|
|
|
|
287 |
Tophane |
Ebülfazl Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
288 |
Tophane |
Muhyittin Çelebi (Çukurcuma) Camii |
|
|
|
|
|
|
|
289 |
Tophane |
Süheyl Bey (Salıpazarı) Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
290 |
Tophane |
Tophane Mahzeni (Kurşunlu Mahzen) |
|
|
|
|
|
|
|
291 |
Tophane |
Hayrettin Paşa Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
292 |
Tophane |
Yakup Ağa Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
293 |
Topkapı dışı |
İlyaszade Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
294 |
Topkapı dışı |
Sarrafbaşı Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
295 |
Toptaşı |
Valide (Nurbanu) Sultan Camii |
|
|
|
|
|
|
|
296 |
Toptaşı |
Valide Sultan Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
297 |
Toptaşı |
Valide Sultan Darülkurrası |
|
|
|
|
|
|
|
298 |
Toptaşı |
Valide Sultan Mektebi |
|
|
|
|
|
|
|
299 |
Toptaşı |
Valide Sultan Tekkesi |
|
|
|
|
|
|
|
300 |
Toptaşı |
Valide Sultan Darüşşifası |
|
|
|
|
|
|
|
301 |
Toptaşı |
Valide Sultan İmareti |
|
|
|
|
|
|
|
302 |
Toptaşı |
Valide Sultan Kervansarayı |
|
|
|
|
|
|
|
303 |
Toptaşı |
Valide Sultan Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
304 |
Üsküdar |
Mevlana Efendi Camii |
|
|
|
|
|
|
|
305 |
Üsküdar |
Mihrimah Sultan (İskele) Camii |
|
|
|
|
|
|
|
306 |
Üsküdar |
Mihrimah Sultan Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
307 |
Üsküdar |
Mihrimah Sultan İmareti |
|
|
|
|
|
|
|
308 |
Üsküdar |
Şemsi Ahmet Paşa Camii |
|
|
|
|
|
|
|
309 |
Üsküdar |
Şemsi Ahmet Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
310 |
Üsküdar |
Şemsi Ahmet Paşa Medresesi (Darülhadisi) |
|
|
|
|
|
|
|
311 |
Üsküdar |
Şemsi Ahmet Paşa Tekkesi |
|
|
|
|
|
|
|
312 |
Üsküdar |
Hacı Paşa Mescidi |
|
|
|
|
|
|
|
313 |
Üsküdar |
Hacı Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
314 |
Üsküdar |
Sinan Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
315 |
Üsküdar |
Hacce Hatun Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
316 |
Üsküdar |
Gülfem Hatun Medresesi |
|
|
|
|
|
|
|
317 |
Üsküdar |
Behram Paşa Türbesi |
|
|
|
|
|
|
|
318 |
Üsküdar |
Koca Mehmet Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
319 |
Üsküdar |
Rüstem Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
320 |
Üsküdar |
Siyavuş Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
321 |
Üsküdar |
Siyavuş Paşa Sarayı |
|
|
|
|
|
|
|
322 |
Üsküdar |
Sultan Murat Köşkü |
|
|
|
|
|
|
|
323 |
Üsküdar |
Sultan Selim (II) Köşkü |
|
|
|
|
|
|
|
324 |
Üsküdar |
Üsküdar Sarayı (Ayazma Sarayı) (onarım) |
|
|
|
|
|
|
|
325 |
Üsküdar |
Üsküdar Sarayı Hamamı (1) |
|
|
|
|
|
|
|
326 |
Üsküdar |
Üsküdar Sarayı Hamamı (2) |
|
|
|
|
|
|
|
327 |
Üsküdar |
Üsküdar Sarayı Hamamı (3) |
|
|
|
|
|
|
|
328 |
Üsküdar |
Valide Sultan Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
329 |
Üsküdar |
Hüseyin Paşa Hamamı |
|
|
|
|
|
|
|
330 |
Yalova-Samanlı |
Rüstem Paşa Camii |
|
|
|
|
|
|
|
331 |
Yalova-Samanlı |
Rüstem Paşa Kervansarayı |
|
|
|
|
|
|
|
332 |
Yeniköy |
Salihpaşazade Hamamı |
|
|
|
|
|
|
DİPNOTLAR
1 Aptullah Kuran, Mimar Sinan, İstanbul 1986, s. 22.
2 Gülru Necipoğlu, Sinan: Osmanlı İmparatorluğunda Mimarî Kültür, İstanbul 2013.
3 Howard Crane, Esra Akın, Sinan’s Autobiographies: Five Sixteenth-Century Texts, ed. Gülru Necipoğlu, Boston 2006.
4 Metin Sözen, Sinan: Architect of Ages, İstanbul 1992.
