ARAMA SONUÇLARI "ahi çelebi"
-
FATİH SULTAN MEHMED’İN İSTANBUL’U
Halil İnalcık CİLT 1 - İSTANBUL’UN EMPERYAL DÖNÜŞÜMLERİ
...konstantinopolis’in fatih sultan mehmed tarafından fethinden sonra şehrin bizans dönemindeki ana planı, temel çizgileriyle osmanlı hâkimiyeti altında da süregelmiş görünmektedir. bilindiği gibi osmanlı fe......ı olmuştur. daha sonra i. murad daha şehzadeliğinde rumeli’de 1357’den başlayarak lala şahin ile beraber fetihler yapmış; i̇stanbul ve edirne arasındaki kasabaları birer birer ele geçirmiş ve......ullanılmaktadır. bir ermeni kaynağına göre i̇slambol adı şehre fatih tarafından verilmiştir. evliya çelebi’den anlaşıldığına göre, xvii. yüzyılda i̇slambol adı yaşamaktaydı. 1760’ta bir fermanla...
-
MEDENİYETLER HARMANININ ÖZNE ŞEHRİ: İSTANBUL
Ahmet Davutoğlu CİLT 1 - İSTANBUL’UN EMPERYAL DÖNÜŞÜMLERİ
...farklı medeniyetleri buluşturan/dönüştüren şehirler ait oldukları medeniyetlerin bütün özellikleri yanında, genel tarihî akışın ana çizgilerini de bünyelerinde barındırır. bu şehirler mekânın ruhu ile zamanın r......er ve şekillendirir. i̇stanbul, bu kategori içinde belki de en ayrıcalıklı ve en özgün niteliğe sahip şehirdir. i̇nsanlık tarihinin kadim-modernite-küreselleşme yönündeki akış seyrinde bu seyrin bütün...... de ilgili kültürlerin bu şehri nasıl gördüğünün ve nasıl içselleştirdiğinin bir ifadesidir. evliya çelebi’yi esas alıp nakledersek latincede bizantium, antoninya, alma roma, nova roma (yeni roma), ru...
-
EMPERYAL DÖNÜŞÜMLERİN MUHTEŞEM KENTİ İSTANBUL
Feridun M. Emecen CİLT 1 - İSTANBUL’UN EMPERYAL DÖNÜŞÜMLERİ
...gi̇ri̇ş kavramsal çerçeve: doğu-batı ekseninde bir merkez dünya tarihinde pek az kent i̇stanbul kadar etkili bir coğrafi öneme, siyasi ve kültürel birikime sahiptir. i̇ki kıta arasında jeopolitik mev...... dünya tarihinde pek az kent i̇stanbul kadar etkili bir coğrafi öneme, siyasi ve kültürel birikime sahiptir. i̇ki kıta arasında jeopolitik mevkii sebebiyle öne çıkan bu kentin tarihî gelişim sürecinde bu......olmuş bir osmanlı bürokratı ve aydını olarak âşık mehmed ise daha sonra bu bayrağı devralacak kâtib çelebi kadar olmasa bile, etrafındaki dünyayı meşhur arap coğrafyacısı ebü’l-fidâ’nın anlatımı...
-
İSTANBUL’DA SİYASAL OLAYLAR KRONOLOJİSİ (1453-1826)
Fikret Yılmaz CİLT 2 - SİYASİ OLAYLAR
...1453 yılında fethedildikten sonra yeniden yapılandırılan i̇stanbul’da 1826’ya kadar süreklilik arz eden iktidar rekabeti ve siyasal nedenlere bağlı olarak yaşanan krizler, gerilimler ve isyanlar şeh...... süren büyük bir kaosun içine sürüklendi. aslında yaşanan iki boyutlu bir krizdi. osmanlı tahtının sahibi ve i̇stanbul’un fatihi vefat ettiğinden bir taraftan şaşkınlık ve üzüntü yaşanıyor diğer ta......nağı başta olmak üzere müeyyedzade abdürrahim, rumeli beylerbeyi hasan paşa, nişancı tacizade cafer çelebi’nin konakları basıldı ve yağmalandı. elbette bu konakların bulundukları mahalleler de yağmada...
-
PAYİTAHT HALKI VE SİYASET
Kahraman Şakul CİLT 2 - SİYASİ OLAYLAR
...i̇stanbul halkının siyaset ile ilişkisinin konu edinildiği bu yazıda payitaht ahalisinin fetihten 1800’lere değin siyasete katılımı meselesi, farklı düzeylerde ele alınacaktır. saltanat mefhumu; doğal afe......umları olarak gördüler. ayrıca belirtmek gerekir ki i̇slam âlimlerinin ülü’l-emre yani, emir sahibine itaat eden bir toplum ideali hiç şüphesiz iç savaşların yaygın olduğu i̇slam tarihinin ilk devi......ilde cezalandırırdı. xvii. asırda ermeni cemaatinin yetiştirdiği en kıymetli âlimlerden olan eremya çelebi’den çağdaşı evliya çelebi’ye varıncaya kadar birçok edip sayesinde bostancıbaşı figürün...
-
SİYASET, İSYAN VE İSTANBUL (1453-1808)
Fikret Yılmaz CİLT 2 - SİYASİ OLAYLAR
... siyasetin yapısı ve aktörleri xix. yüzyılda modern devletin kurulmasına bağlı olarak aynı yüzyıl içinde uygulamaya konulan bir dizi reformun yarattığı dönüşüme kadar, diğer osmanlı kentlerindeki gibi i̇sta......larak idare edilirdi. fakat tahmin edileceği üzere, başkent olmasından dolayı önemli farklılıklara sahipti. söz konusu farklılıklar i̇stanbullulara sağlanan idari ve siyasi haklardan ziyade, şehrin ihtiy......onuşmalarda dile getirilenler bu açıdan hayli ilginçtir. i̇syancıların padişaha; “cânım osman çelebi, meyhane basıp sipah ve yeniçeriyi taş gemisine komak ve deryaya atmak olur mu?” dediklerini,...
-
PAYİTAHT İSTANBUL’UN SON YÜZYILI
Gültekin Yıldız CİLT 2 - SİYASİ OLAYLAR
...yeniçeri ocağı’nın kaldırıldığı 1826 yılından, i. dünya savaşı’nın sona erdiği 1918 senesine kadar geçen yaklaşık bir asırda i̇stanbul, bir dizi önemli siyasi olaya tanıklık etti. osmanlı saltanatın......dişahın hususi ikametgâhı hem de devlet idaresinin kalbi olan saray, kadim şehir merkezinden boğaz sahiline ve sırtlarına taşınırken, xvii. yüzyıldan beri devlet idaresinde saraydan sonra ikinci adres ol......te başka bir şehzade bulunmaması sebebiyle tahta esma sultan’ı ya da konya’daki mevlevî çelebisi veya kırım tatar hanzadelerinden birisini çıkarmayı dahi aralarında konuşmuşlardı. siyasi ge...
-
RAMİ KIŞLASI VE İSTANBUL’UN SİYASİ TARİHİ İLE GÜVENLİĞİ AÇISINDAN ÖNEMİ
Yüksel Çelik CİLT 2 - SİYASİ OLAYLAR
... osmanlı devleti’nde xviii. yüzyıl sonlarından itibaren inşasına başlanan modern kışla kompleksleri türk mimarisine yeni bir zihniyet ve plan tipi getirmiştir. bu kışlalar yeniçeri odalarından tamamen ...... çiftliği olarak da anılacak bu bölgenin, hamidiye karyesi namıyla eyüp kazasına tâbi küçükçekmece nahiyesine bağlandığı bilinmektedir. evliya çelebi, rumeli’ye sefere giden ordunun bu bölgede kona......amidiye karyesi namıyla eyüp kazasına tâbi küçükçekmece nahiyesine bağlandığı bilinmektedir. evliya çelebi, rumeli’ye sefere giden ordunun bu bölgede konakladığını ve civarda bulunan topçular mahalles...
-
EMPERYAL KENTLERİN UĞURSUZLUĞU: İSTANBUL VE APOKALİPTİK TEMALAR
Feridun M. Emecen CİLT 2 - KUŞATMALAR VE FETİH
...i̇stanbul gibi büyük bir başkent için apokaliptik yani kıyametle ilişkilendirilen kehanetler eski tarihlere inen bir geçmişe sahiptir. tevrat’a dayandırılan apokaliptik unsurlar i̇ncil’de de etkili ......aşkent için apokaliptik yani kıyametle ilişkilendirilen kehanetler eski tarihlere inen bir geçmişe sahiptir. tevrat’a dayandırılan apokaliptik unsurlar i̇ncil’de de etkili bir anlatımla sunul......i̇stanbul gibi büyük bir başkent için apokaliptik yani kıyametle ilişkilendirilen kehanetler eski tarihlere inen bir geçmişe sahiptir. tevrat’a dayandırılan apokaliptik unsurlar i̇ncil’de de etk...
-
İSTANBUL’UN HİLAFET MERKEZİ OLARAK İNŞASI
İsmail Kara CİLT 3 - YÖNETİM
...hilafet merkezi olarak i̇stanbul’un, cevdet paşa’nın ifadesiyle; “cennet-i cihan ve âramgâh-ı dil ü can” dersaadet’in tarihine bakmak, bir başka ifade ile bir siyasî merkez ve mede......mı olarak tezahür etmektedir; bütün meslek ve meşreplerin bir peygamber’e ulaşan silsilelere sahip olması gibi. evliya çelebi’ye göre, i̇stanbul’un ikinci banisi hz. süleyman’ı......uo;ten olması (kureyşîlik) şartını bile bu çerçevede yorumladığı malumdur. seyyah-ı şehir evliya çelebi’nin i̇stanbul tasavvurunda, zikrettiğimiz bu süreçlerin başka bir zaviyeden okunup şerh edilm...
-
İSTANBUL’UN NAHİYE VE MAHALLELERİ (1453-1923)
Mehmet Canatar CİLT 3 - YÖNETİM
...giriş fethedildikten sonra da başşehir olma vasfını sürdüren i̇stanbul, bu özelliği dolayısıyla osmanlı idari taksimatı dışında tutulmuştur. hususi bir mülki ve mali idare yapısına sahip kılındığı için de i̇......i dolayısıyla osmanlı idari taksimatı dışında tutulmuştur. hususi bir mülki ve mali idare yapısına sahip kılındığı için de i̇stanbul’un mülki ve beledi hizmetleri doğrudan merkezî idare tarafından ......yla yapılmaktaydı. xvi. yüzyıl belgelerinden anlaşıldığı üzere sokaklarda kaldırım mevcuttu. evliya çelebi i̇stanbul, eyüp, tophane ve kasımpaşa sokaklarının tamamının kaldırımları olduğunu kaydeder. kaldır...
-
İSTANBUL NÜFUSU: FETİHTEN XVIII. YÜZYIL SONLARINA KADAR
Mehmet Öz CİLT 3 - DEMOGRAFİ
...modern öncesi dönemlerde şehir nüfusları bugünküyle kıyaslanamayacak ölçüde düşük olabildiği gibi 1.000.000 ve üstü nüfusa sahip şehirler de megakentler olarak tavsif ediliyordu. roma i̇mparatorluğu’na ba...... şehir nüfusları bugünküyle kıyaslanamayacak ölçüde düşük olabildiği gibi 1.000.000 ve üstü nüfusa sahip şehirler de megakentler olarak tavsif ediliyordu. roma i̇mparatorluğu’na başkentlik etmiş ol...... rum kefe (1475) rum, ermeni, latin evliya çelebi’ye göre vilayetlere gönderilen sürgün emirleri sonrasında üsküp halkı, üsküplü mahallesi&rsqu...
-
İSTANBUL’DA HEMŞEHRİLİK TABANLI TABAKALAR/YOĞUNLAŞMALAR
Cengiz Kırlı CİLT 4 - TOPLUMSAL KATMANLAR
...i̇stanbul tüm tarihi boyunca bir göç merkezi olmuştur. şehrin demografik yapısını etkileyen siyasi gelişmelere paralel olarak bizans’ın son dönemlerini, fetihten sonraki yılları ve nihayet türkiye cumhuri......eysel tercihleriydi. bizans ve osmanlı başkenti, başkent kimliğini kaybettiği cumhuriyet döneminde dahi iktisadi ve siyasi bir merkez olma hüviyeti taşıyan i̇stanbul, taşradaki siyasi kargaşalardan, sava......ağı muhtemelen daha eskilere dayanmaktadır. örneğin, 1670 yılında berat kentini ziyaret eden evliya çelebi, kent halkından söz ederken burasının asker veya denizci olmayan köylü nüfusunun çoğunlukla i̇stanb...
-
İSTANBUL’DA ÂDÂB-I MUAŞERET
Fatma Tunç Yaşar CİLT 4 - SOSYALLEŞME VE ÂDÂB-I MUAŞERET
...âdâb-i muaşeret toplum içinde yaşayan insanın, birlikte bulunduğu diğer insanlarla uyum içinde yaşaması için bilmesi ve riayet etmesi gereken davranış, ahlak, terbiye ve nezaket kurallarına âdâb-ı muaşer......macıyla devlet yönetimine dair yazılan siyasetname ve nasihatname türündeki eserler, yöneticilerin sahip olması gereken vasıflar, devlet ve toplum hayatının özellikleri, ferdî ahlak ve benzeri konuları e......ii. murad dönemi şairlerinden bedr-i dilşad’ın muradnâme’si ve ali b. hüseyin (alaaddin çelebi) tarafından yazılan tarîku’l-edeb xv. yüzyıl osmanlı dünyasında yazılan ilk görgü kitaplarıdı...
-
KIZIL VE BEYAZ AFET DÖNEMLERİNDE TOPLUMSAL HAYAT
Kemalettin Kuzucu CİLT 4 - AFETLER VE SOSYAL YARDIMLAŞMA
...braudel i̇stanbul’un bir kent değil, bir yığılma bölgesi, kentsel bir dev olduğunu ileri sürer. bizans’tan türk devrine miras kalan bu yapının bugün de devam ettiği söylenebilir. deprem ve şiddetli ......imtihan etmekteydi. bununla birlikte afet sonrasındaki toparlanma ve yeniden imar faaliyetleri de ilahi bir lütuf olarak değerlendirilir, kulların pişmanlığını gören tanrı’nın onlara acıyarak yardı......nı kurtardı. aldıkları ekmek toprağa benziyordu. daha sonra herkes bir yana dağılıp gitti.15 eremya çelebi’ye göre, yangından yaklaşık iki ay sonra varad’ın fethi haberi şehre ulaşıp üç gün kutl...
-
İSTANBUL’UN SPOR TARİHİ VE MEKÂNLARI
Kemalettin Kuzucu CİLT 4 - ÇOCUK VE SPOR
...i̇stanbul’un sosyal hayatını ve toplum yaşamını canlı tutan unsurlardan birisi de spordur. roma devrinden günümüze kadar, devlet himayesinde veya serbest olarak yürütülen spor etkinlikleri, geleneksel ve ...... 66 cm’ye eşitti. bu hesaba göre 594 m’den düşük atış yapan başarısız sayılır, padişah dahi olsa kendisine kabze verilmezdi. okçulukta çeşitli atış türleri vardı. en yaygın olanları, &ldqu......ışlardır. ii. osman (1618-1622) ve i. i̇brahim (1640-1648) binicilik ve ciritte usta idiler. evliya çelebi de cirit sevdalısıydı, bu yüzden ön dişlerinin tamamını kaybetmişti. cirit sporu ii. mahmud zamanın...
-
İSTANBUL BAHÇELERİ
Nurhan Atasoy CİLT 4 - İSTANBUL BAHÇELERİ, SUÇ VE TEFTİŞ
...i̇stanbul’da roma ve bizans dönemlerinde bahçe, bağ ve bostan alanları hayli yer tutar. bu durum osmanlı hâkimiyeti zamanında da devam etmiştir. kaynaklardan anlaşıldığına göre, klasik roma’nın taşr......yolun sağ tarafında hastaneye işaret eden, önünde iki gencin hizmete hazır beklediği, içinde bir siyahi figürün oturduğu küçük bir köşk tipinde yapı hastaneye işaret eder. süleymannâme’deki gibi bu......dquo;lerini kaybetmişlerdir. i̇stanbul bahçeleri hakkında bilgi veren kaynakların başında evliya çelebi, eremya çelebi, i̇nciciyan’ın eserleri gelmekle birlikte i̇stanbul’a gelmiş olan birçok...
-
İSTANBUL’DA TASAVVUFÎ HAYAT
Reşat Öngören CİLT 5 - İSLAM
...i. gi̇ri̇ş: genel tasavvufi̇ yapi i̇stanbul’un fethinden önce osmanlı toplumunda tasavvufi hayatın çizgisi ve temel özellikleri belirginleşmişti. osmanlı’nın kuruluş yıllarında tasavvuf ehlinin a......keden de el almış ve zamanla birçok tekkenin şeyhliğini medrese kökenli âlim-şeyhler üstlenmiştir. zahir ilimlerin yanı sıra bâtın ilimlerini tahsil ederek yetişen bu şeyhler, tasavvufla birlikte tefsir,......endi’nin ileri sürdüğü görüşe bir sonraki yüzyılda i̇bnü’l-arabî savunucularından kâtib çelebi karşı çıkmıştır. yukarıda kaydedildiği gibi xvii. yüzyılda ortaya çıkan kadızadeliler hareketinin ö...
-
OSMANLI İSTANBUL’UNUN SU TARİHİ
Ahmet Tabakoğlu CİLT 6 - OSMANLI İSTANBUL’UNDA İAŞE VE VAKIF
...su sahi̇pleri̇, katmalar ve su yöneti̇mi̇ osmanlı i̇stanbul’unda suyun tarihi konusu birçok alt başlık altında ayrıntılı şekilde anlatılabilir. burada söz konusu olan “su” olduğundan bu suy......su sahi̇pleri̇, katmalar ve su yöneti̇mi̇ osmanlı i̇stanbul’unda suyun tarihi konusu birçok alt başlık altında ayrıntılı şekilde anlatılabilir. burada söz konusu olan “su” olduğundan......tların ihtiyaçları karşılanmıştır. zeyrek’teki pantokrator manastırı sarnıcı’nda evliya çelebi’nin yazdığına göre, xvii. yüzyılda hâlâ su bulunuyordu ve bu su, üstündeki evler tarafından k...
-
VAKIF VE ŞEHİR: İSTANBUL VAKIFLARI TARİHİ
Tahsin Özcan CİLT 6 - OSMANLI İSTANBUL’UNDA İAŞE VE VAKIF
...giriş i̇stanbul, tabii güzelliklerinin yanında tarih boyunca farklı kültür ve medeniyetlere ev sahipliği yapan bir şehir olarak tarihî ve kültürel açıdan da birçok zenginliği barındırmaktadır. fetihle birlik......giriş i̇stanbul, tabii güzelliklerinin yanında tarih boyunca farklı kültür ve medeniyetlere ev sahipliği yapan bir şehir olarak tarihî ve kültürel açıdan da birçok zenginliği barındırmaktadır. fetihle......lan tekke, ulemanın vakıf kurumuna gösterdikleri ilgiyi ortaya koymaktadır. eminönü’ndeki ahî çelebi camii de bazı rivayetlere göre fatih darüşşifası’nın hekimbaşısı olan ahî çelebi mehmed b. ta...
