ARAMA SONUÇLARI "zindan han"
-
GALATA
Halil İnalcık CİLT 1 - İSTANBUL’UN EMPERYAL DÖNÜŞÜMLERİ
...1 haziran 1453’te ii. mehmed’in bir ahdnâme ile teslim aldığı galata’da nüfusun büyük bölümü ile yapılar osmanlı idaresine geçmiştir. bu ahdnâme ile ahaliye emân, yani i̇slam dinine göre sulta......a tüm avrupalı katolik nüfus 1.100 kişi olarak hesaplanmıştır. buna azat edilmiş 500 esirle donanma zindanlarındaki 2.000 esir eklenmelidir. 1765’te 17 alman, 33 fransız, 13 i̇talyan olmak üzere avrup...... boyunca; rumlar büyük kale (galata kulesi) ile ilk ceneviz kalesi arasında ve karaköy’den tophane’ye kadar kıyıda haliç üstünde; ermeniler ise onların arkasında yamaçta yer almaktaydılar. 14...
-
EMPERYAL DÖNÜŞÜMLERİN MUHTEŞEM KENTİ İSTANBUL
Feridun M. Emecen CİLT 1 - İSTANBUL’UN EMPERYAL DÖNÜŞÜMLERİ
...gi̇ri̇ş kavramsal çerçeve: doğu-batı ekseninde bir merkez dünya tarihinde pek az kent i̇stanbul kadar etkili bir coğrafi öneme, siyasi ve kültürel birikime sahiptir. i̇ki kıta arasında jeopolitik mev......(eyüp kapısı, balat, fener, eğrikapı, yenikapı, ayakapı, cibali kapısı, unkapanı, ayazma, odunkapı, zindankapı, balıkpazarıkapısı, çıfıt/cuhutkapısı, ahırkapı, çatladıkapı, kumkapı, langakapısı, yedikulekap......gusteion meydanı oluşturuldu, bunun kuzey kısmında ayasofya ve patriklik sarayı vardı ve bu kesim ruhani bir merkez hâline getirilmişti. böylece dinî merkez, imparatorluk sarayı ve kamuya açık hipodrom i...
-
OSMANLI İSTANBUL’UNDA KENTSEL MEKÂNIN DEĞİŞİM SÜRECİ
Nilgün Kiper CİLT 1 - MEKÂNSAL GELİŞİM
...i̇stanbul iki deniz arasında ve iki kıta üzerindeki konumuyla, iki uzun ömürlü imparatorluğa başkentlik yapmış, orta çağ’ın başlangıcından modern zamanlara kadar -bazı dönemlerde önemli düşüşler yaşamış o......anyolu’ndan başlayarak uzunçarşı (makros embolos25 veya marianos embolos26) boyunca ilerleyip zindankapı’dan çıkarak, zindankapı i̇skelesi’ne (yemiş i̇skelesi) çıkılır. buradan karşı kıyıd......ir ada gibi hayatını devam ettirebilmiş olması deniz bağlantıları sayesindedir.5 osmanlı yönetimi orhan bey’den itibaren uzun mesafe ticaretini kontrol etme konusunda stratejiler geliştiriyordu. i̇...
-
ŞEHİR TOPOĞRAFYASINA ETKİSİ BAKIMINDAN OSMANLI DÖNEMİ İSTANBUL YANGINLARI
Kenan Yıldız CİLT 1 - DOĞAL VE BEŞERÎ AFETLER
...afetler söz konusu olduğunda akla ilk gelen olaylar yangınlar ile önüne geçilmesi mümkün olmayan ve birer kıyâmet-i suğrâ olarak tanımlanan depremlerdir. söz konusu bu tanımlama, i̇stanbul’da meydana gelm......ararına duyduğu üzüntüyü dile getirmiştir.10 fetih sonrasında bilinen ilk büyük yangın olan 1539 zindankapı (baba cafer zindanı) yangını, surdışında bulunan zindan civarındaki zift ve katran dükkânlarını......a dolmasını engelleyen unsurun yangınlar olduğunu ifade eden deyim, i̇stanbul’un yangınla imtihanını özetler mahiyettedir. selânikî’nin 1563-1600 yılları arasındaki otuz yedi yıllık bir süre ...
-
BATI KAYNAKLI HARİTALARDAKİ İSTANBUL
Ayşe Yetişkin Kubilay CİLT 1 - KARTOGRAFYA
...kültürel geçmişimizle, yaşadığımız kentin gelişimi ve değişimi ile ilgili olarak bizlere görsel bilgiler sunan malzemeler arasında yer alan haritalar sanatsal niteliklerinin yanında belgesel bir değer de taşırl......e, kauffer’in haritalarını “... sultanın [iii. selim] mimarı melling’in, yedikule zindanları’nda hapis yatan (1799) pouqueville’nin ve 1784-1794 arasında yeni savaş gemileri ya......a atlasta toplar. orijinali günümüze ulaşmayan kitabın farklı kopyaları avrupa’daki bazı kütüphanelerde bulunmaktadır.4 bir perspektif plan şeklindeki haritanın, bizzat buondelmonti tarafından y...
-
BİR HARİTANIN REHBERLİĞİNDE 1845 İSTANBULU
Coşkun Yılmaz CİLT 1 - KARTOGRAFYA
...osmanlı i̇stanbul'unun tarihi görsel kaynakları arasında, gravür1 ve “perspektif çizimli mekânsal plân (=vendute)” olarak tanımlanan plân-haritaların2 aksine osmanlı minyatür3 ve haritaları4 çok......şu 15. keçeci mahallesi yokuşu 16. doymaz dere yokuşu 17. i̇badullah yokuşu 18. zindan arkası yokuşu 19. emin çeşmesi yokuşu 20. surikoz yokuşu 21. yeni çeşme yokuşu ......ürü bulunmamaktadır.9 günümüze ulaşan en eski osmanlı i̇stanbulu haritası kâtip çelebi'nin cihannümâ'sındaki “şekl-i haliç ve konstantiniyye”dir.10 xvii. yüzyılın ortalarına ait bu...
-
BİZANS İSTANBUL’UNDA SİYASİ GELİŞMELER
Mustafa Daş CİLT 2 - SİYASİ OLAYLAR
...gi̇ri̇ş: konstanti̇nopoli̇s’te si̇yaseti̇n aktörleri̇ üzeri̇ne gözlemler tarihî yarımada üzerinde i̇mparator i. konstantinos (324-337) tarafından kurulan ve sonraları konstantinopolis adını alan i̇......tanbul aristokrasisinin üzerine yıkması darbenin fitilini ateşledi. keyfî vergilere direnen asiller zindanlara atıldı. mavilerin önderliğinde ayaklanan i̇stanbul halkı, imparatoru tahttan uzaklaştırıp tutuk...... gelişmelerde söz sahibi bir güçtü. i̇mparatorunun mutlak otorite sahibi olmasına ve yetkilerine herhangi bir sınır konulmamasına rağmen, onun adaletle halkını yönetmesi, hristiyan inancı doğrultusunda y...
-
İSTANBUL’DA SİYASAL OLAYLAR KRONOLOJİSİ (1453-1826)
Fikret Yılmaz CİLT 2 - SİYASİ OLAYLAR
...1453 yılında fethedildikten sonra yeniden yapılandırılan i̇stanbul’da 1826’ya kadar süreklilik arz eden iktidar rekabeti ve siyasal nedenlere bağlı olarak yaşanan krizler, gerilimler ve isyanlar şeh......r. bunlardan 15 şubat 1665’te gerçekleşen olay, halkı korkutmaya yetmişti. bu tarihte tersane zindanı’ndaki mahkûmların toplu hâlde firar ettikten sonra galata ve kasımpaşa bölgelerini yağmalama......in eskisi gibi müslüman ülkeler arasındaki ilişkilerde ve ahali arasında etkili olduklarına dair herhangi bir iz görülmesi de söz konusu değildir. kanunî sultan süleyman (1520-1566) döneminde i̇stanbu...
-
SİYASET, İSYAN VE İSTANBUL (1453-1808)
Fikret Yılmaz CİLT 2 - SİYASİ OLAYLAR
... siyasetin yapısı ve aktörleri xix. yüzyılda modern devletin kurulmasına bağlı olarak aynı yüzyıl içinde uygulamaya konulan bir dizi reformun yarattığı dönüşüme kadar, diğer osmanlı kentlerindeki gibi i̇sta......ma-yı nâs olan yerlerde dövülerek şehirden sürülmeleri istenebiliyor veya ramazan süresince tersane zindanında tutulmaları da önlem olarak uygulanabiliyordu. yukarıda belirtildiği üzere dersaadet’in b......mahkemelere ve gerekse arzuhâller yoluyla padişaha ulaşmanın imkânları yaratılmıştı. bu imkânlardan hangi gerekçeyle ve yöntemlerle yararlanabilecekleri legal düzlemde belirlenmiş olduğundan ve iktidarın...
-
PAYİTAHT İSTANBUL’UN SON YÜZYILI
Gültekin Yıldız CİLT 2 - SİYASİ OLAYLAR
...yeniçeri ocağı’nın kaldırıldığı 1826 yılından, i. dünya savaşı’nın sona erdiği 1918 senesine kadar geçen yaklaşık bir asırda i̇stanbul, bir dizi önemli siyasi olaya tanıklık etti. osmanlı saltanatın......o;nde kuruyemişçiler içinde, divan çavuşu abdi’yi unkapanı’nda, balmumcular kethüdasını zindankapısı’nda, kayıkçı halil’i üsküdar’da katlettirmişti. bir süre sonra bunlara hama...... savunması artık bir “avrupa meselesi” olarak görülmeye başlandığından, osmanlı tahtına hangi şehzadenin oturacağı ve hangi vezir ya da nazır paşanın sadaret mührünü eline alacağı gibi iç siy...
-
BİR DİPLOMASİ MERKEZİ OLARAK YENİ ÇAĞ İSTANBUL’U
Emrah Safa Gürkan CİLT 2 - DİPLOMASİ
...byzas’ın kurduğu küçük grek kolonisinin büyük konstantin tarafından konstantinopolis’e dönüştürülmesinden kısa bir süre sonra batıda roma otoritesinin çökmesi, konstantinopolis’i medeni dünyan......ra kısaca apc şeklinde anılacaktır), fil. 5, c. 177r (1 ağustos 1551), 197r (1 eylül 1551). örneğin zindana atılan avusturya elçisine verilen para 1551’de günlük 5 akçeden 15 akçeye yükseltilmiştir, z......ın yükselişi başkentlere salt hükümdarın ikametgâhı olmaktan öte bir nitelik kazandırdı. hükümdarın hane halkı yani “kapı”sından gitgide bağımsızlaşan yarı özerk kurumlar sayesinde bu şehirle...
-
TANZİMAT’TAN CUMHURİYET’E İSTANBUL’DA GÜVENLİK (1839-1918)
Nurettin Van CİLT 3 - YÖNETİM
...tanzimat dönemi’ne kadar i̇stanbul’un asayiş ve güvenliğinden sorumlu olan kurum ve görevlilerin başında yeniçeri ocağı ve yeniçeri ağası gelmekteydi. bu nedenle tanzimat öncesinde bu konuda yaşanan......stanbul’daki ilk kârgir karakol binaları arasındaydı. bu süreçte bir taraftan yedikule hisarı zindankapı’daki baba cafer zindanı gibi uygun binalar karakol hâline getirilirken diğer taraftan da ......nbul’a gelenler de, başıboş kalmamaları için, iş buluncaya kadar nezaretin kontrolündeki bazı hanlarda ikamet ettiriliyordu. ayrıca hamamcılar, hamallar, kayıkçılar, mavnacılar, sıvacılar, sebzecil...
-
OSMANLI İSTANBUL’UNDA KÖLELER
Nida Nebahat Nalçacı CİLT 4 - TOPLUMSAL KATMANLAR
...osmanlı i̇mparatorluğu, akdeniz coğrafyasındaki pek çok devlet gibi kamu kölesi tutan bir devletti. i̇stanbul ise, bizans i̇mparatorluğu’ndan itibaren köle statüsündeki insanları barındıran bir şehirdi. h......sultanın kölesi olarak görmek mümkündü. özellikle doğu seferleri esnasında ya da sonrasında tersane zindanı’nda i̇ranlı ya da kuzey afrikalı esirler bulunabiliyordu. yahut isyan eden bir bölgenin köle...... ise, bizans i̇mparatorluğu’ndan itibaren köle statüsündeki insanları barındıran bir şehirdi. hane hizmeti için kullanılan kölelerin yanında kamu hizmeti için tutulan köleler de şehrin sosyal yapıs...
-
KLASİK DÖNEMDE İSTANBUL DARRÜŞİFALARI
Nuran Yıldırım CİLT 4 - SAĞLIK VE YEMEK
...“şifa evi/sağlık evi” anlamına gelen arapça darü’ş-şifa sözcüğü, i̇slam dünyasında hastaneleri ifade eder. şifahane, bimarhane (hasta evi), bimaristan (hasta yurdu), maristan sözcükleri de has......diğer bir odası ise, kadın tutukevi olarak kullanıldığından nisa tevkifhanesi, halk arasında haseki zindanı adıyla anılıyordu, bu nedenle zabtiye nezareti’ne bağlıydı. evkaf nazırına gönderilen 28 ......quo; anlamına gelen arapça darü’ş-şifa sözcüğü, i̇slam dünyasında hastaneleri ifade eder. şifahane, bimarhane (hasta evi), bimaristan (hasta yurdu), maristan sözcükleri de hastane karşılığı olarak ...
-
OSMANLI İSTANBUL’UNDA HALKIN EĞLENCE HAYATI
Ali Şükrü Çoruk CİLT 4 - GİYİM-KUŞAM, MERASİM VE EĞLENCE
...bizans i̇mparatorluğu’nun başkenti olarak büyüyen, fetihten sonra osmanlı başkenti olarak varlığını sürdüren i̇stanbul, farklılıklardan yararlanan, etkilemenin yanında etkilenmekten de çekinmeyen medeniye...... eski ve gedikli meyhanelerden bazıları şunlardır: balıkpazarı’nda kafesli, hançerli, yahudi; zindankapısı’nda salepçi, asmaaltı’nda çavuşbaşı; mahmudpaşa’da çorapçı, kürkçü, valide ......kkabazlar, zurbazlar, şişebazlar, kadehbazlar, cambazlar, kuklacılar, çemberbazlar, meddahlar, kıssahanlar, ayı, eşek, aslan, maymun ve yılan oynatıcılar, ateşbazlar, tasbazlar, takla atanlar, kesici ve ...
-
FETİHTEN XVIII. YÜZYILIN SONUNA İSTANBUL RUMLARININ DİNÎ HAYATI
İsmail Taşpınar CİLT 5 - HRİSTİYANLIK
...fatih sultan mehmed i̇stanbul’u fethettiği zaman galata cenevizlilerine vermiş olduğu ahidnâme, i̇stanbul’da yaşayan rumların da dâhil olduğu gayrimüslimlerin temel hak ve hürriyetlerinin korunması ......erken tournefort, burada “bagno” diye adlandırdığı bostancıbaşının sorumluluğundaki bir zindandan bahseder. ayvansaray ile tersane arasında yer alan bu zindanda avrupa’nın çeşitli ülkeleri......osmanlı devleti’nin en büyük gayrimüslim azınlığı, ortodoks hristiyanlardı. bunların “cihan patriği” yani “ekümenik patrik” denen liderleri i̇stanbul’da idi. bizans im...
-
İSTANBUL’DAKİ KATOLİKLER
Ömer Faruk Harman CİLT 5 - HRİSTİYANLIK
...hristiyanlık öncesi dönem rivayete göre byzas tarafından m.ö. vii. yüzyılda kurulan ve kurucusuna izafeten byzantion adı verilen şehir, tarih içinde çeşitli devletlerin ilgisini çekmiş ve ms 73 yılında da ro......azat edilen ve özgürlüklerine kavuştuktan sonra osmanlı i̇mparatorluğu’nda kalmayı seçen eski zindan mahkûmları, 1453’te sığındıkları ege adalarından, özellikle sakız adası’ndan i̇stanbul&......en az iki kiliseleri vardı. i. aleksios komnenos, venediklilere çeşitli imtiyazlar vermiş, komnenos hanedanı imparatorları bu imtiyazları yenilemişti. venediklilerin i̇stanbul’da en az dört kilises...
-
BİZANS İSTANBUL’UNDA MÜSLÜMANLAR
Casim Avcı CİLT 5 - İSLAM
...i̇slam’ın vii. yüzyıl başında doğuşundan i̇stanbul’un 1453 yılında fethine kadar geçen yaklaşık dokuz asır boyunca müslümanlarla bizans arasında gerçekleşen siyasi, aske...... da yer almaktadır. şehrin ortasında yer alan büyük saray’ın girişlerinde dört zindan bulunduğunu ve bunlardan birinin müslümanlara tahsis edildiğini ifade eden harun büy......i olarak 860’ta i̇stanbul’a giden nasr b. ezher resmî kıyafeti, sarığı, kılıcı ve hançeriyle bizans sarayına vardığında bu şekilde saraya girmesine müsaade edilmeyince geri ...
-
İSTANBUL’UN TARİHÎ MÜSLÜMAN MEZARLIKLARI
Sadi S. Kucur CİLT 5 - MEZARLIKLAR
...osmanlı mezar kültürü i̇stanbul’un tarihî dokusunun oluşmasında en etkili unsurlardan biridir. günümüze ulaşabildiği kadarıyla bile mevcut türbeler, hazireler, b&u......ouml;y kulaksız sütlüce zindanarkası eyüp göktürk kemerbu......uuml;k mezarlıklardan başka şehirde çok sayıda müstakil veya bir medrese, mektep, imarethane vs. gibi hayır müesseseleri yanında inşa edilen türbe ve hazireler mevcuttur. osmanlı ha...
-
İMPARATORLUĞUN LİMAN KENTİ: İSTANBUL VE DENİZ TİCARET AĞI
İdris Bostan CİLT 6 - OSMANLI İSTANBUL’UNDA TİCARET, SANAYİ VE FİNANS
...akdeniz ile karadeniz’i birbirine bağlayan suyolu üzerinde bulunması ve avrupa’yı asya’ya bağlayan karayolunun kesişme noktası üzerinde olması sebebiyle i̇stanbul, tarihin en eski dönemlerinde......dan paşanın da içinde bulunduğu yönetim binası olarak kullanılan divanhane, mahzenler, atölyeler ve zindan bulunuyordu. tersane’de meydana gelen çalışmaların yoğunluğu galata’daki hayatı ve lima......dı. burada gözler yanında kapudan paşanın da içinde bulunduğu yönetim binası olarak kullanılan divanhane, mahzenler, atölyeler ve zindan bulunuyordu. tersane’de meydana gelen çalışmaların yoğunluğu...
